Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί τη συχνότερη αρρυθμία σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών και ευθύνεται για ένα μεγάλο ποσοστό αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Αναπτύσσεται κυρίως σε υπερτασικούς ασθενείς, πνευμονοπαθείς και πάσχοντες από θυρεοειδοπάθεια. Κύριο κλινικό εύρημα αποτελεί το αίσθημα παλμών (φτερούγισμα στο στήθος) και είναι προτιμότερο θεραπευτικά να διορθώνεται φαρμακευτικά ή ηλεκτρικά μέσα σε ένα 24ωρο από την έναρξή της.
Τι είναι;
Η κολπική μαρμαρυγή είναι η αρρυθμία, η οποία αναγκάζει την καρδιά να μη λειτουργεί ρυθμικά, με αποτέλεσμα να συστέλλεται και να διαστέλλεται άρρυθμα, με αυξημένους παλμούς, που συνήθως κυμαίνονται από 100-150 το λεπτό. Αποτέλεσμα αυτής της ταχυαρρυθμίας είναι να μην προωθείται σωστά το αίμα προς τα όργανα του σώματος και να λιμνάζει στους κόλπους της καρδιάς.
Με όσο πιο απλά λόγια γίνεται, έχει σταματήσει να λειτουργεί ο φλεβοκόμβος, δηλαδή το ηλεκτρικό εργοστάσιο που παράγει το ηλεκτρικό ρεύμα της καρδιάς και καθορίζει το ρυθμό λειτουργίας της (60-70 παλμούς το λεπτό). Στη θέση του έχουν αναδυθεί διάφορες ηλεκτρικές εστίες που δουλεύουν άναρχα και δεν καταφέρνουν να προκαλέσουν συστολή των κόλπων, η οποία είναι απαραίτητη για να προωθηθεί σωστά το αίμα που επιστρέφει από τα διάφορα όργανα στην καρδιά.
Που οφείλεται;
Τα αίτια τα οποία οδηγούν σε κολπική μαρμαρυγή είναι πολλά, αλλά τα συνηθέστερα οφείλονται: στην αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση, τον υπερθυρεοειδισμό, τις πνευμονοπάθειες καθώς και τις χρόνιες νόσους της καρδιάς, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, διατατική μυοκαρδιοπάθεια, χρόνια στεφανιαία νόσος κ.ά.
Τι συμπτώματα παρουσιάζει;
Τα κύρια συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται σε ασθενείς χωρίς καρδιοπάθεια είναι το αίσθημα παλμών (φτερούγισμα στο στήθος), δύσπνοια, ζάλη, αδυναμία και καταβολή. Όταν υπάρχει καρδιοπάθεια που προκαλεί σοβαρή δυσλειτουργία στην καρδιά (όπως π.χ. στένωση μιτροειδούς, έμφραγμα του μυοκαρδίου) είναι δυνατόν η εκδήλωση της κολπικής μαρμαρυγής να οδηγήσει σε οξύ πνευμονικό οίδημα, εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά και άμεσα από έναν εξειδικευμένο γιατρό. Όμως, όσο και εάν φαίνεται περίεργο, το πνευμονικό οίδημα δεν είναι η σοβαρότερη επιπλοκή της κολπικής μαρμαρυγής.
Ποιες είναι οι επιπλοκές;
Η σοβαρότερη επιπλοκή της κολπικής μαρμαρυγής είναι τα θρομβοεμβολικά επεισόδια σε διάφορα όργανα του οργανισμού, με πλέον επικίνδυνο απ’ όλα το εμβολικό επεισόδιο στον εγκέφαλο, το οποίο προκαλεί εγκεφαλικό επεισόδιο.
Ποιες θεραπείες υπάρχουν;
Θεραπευτικά στην καθημερινή κλινική πράξη η χορήγηση αντιπηκτικών φαρμάκων (κουμαρινικά παράγωγα) παρεμποδίζει τη δημιουργία θρόμβου και η χορήγηση αντιαρρυθμικών και βραδυκαρδιακών φαρμάκων βελτιώνει τα συμπτώματα ή και την ίδια την αρρυθμία. Εν τούτοις είναι προτιμότερο μέσα σε ένα 24ωρο η κολπική μαρμαρυγή να διορθώνεται ή φαρμακευτικά ή ηλεκτρικά με απινίδωση (ηλεκτροσόκ). Όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις που η κολπική μαρμαρυγή δεν επανέρχεται (παρά τη σωστή θεραπεία), τότε επιχειρείται καθετηριασμός της καρδιάς με ηλεκτρική απομόνωση των εστιών όπου παράγεται η κολπική μαρμαρυγή (πνευμονικές φλέβες). Αυτή η ηλεκτρική θεραπεία ονομάζεται Ablation και έχει επιτυχία που κυμαίνεται γύρω στο 40-70% των περιπτώσεων.
Συμπερασματικά
Σήμερα η κολπική μαρμαρυγή προκαλεί στις ΗΠΑ περίπου 120.000 εγκεφαλικά επεισόδια το χρόνο. Στην Ελλάδα ο αριθμός ανέρχεται γύρω στα 500 εγκεφαλικά επεισόδια το χρόνο. Το πρόβλημα είναι σοβαρό, γιατί πέρα από την εγκεφαλική αναπηρία που δημιουργείται, στο 25% των περιπτώσεων οι ασθενείς χάνουν τη ζωή τους. Κατά συνέπεια το πρόβλημα της κολπικής μαρμαρυγής είναι ιδιαίτερα σοβαρό, γιατί βαίνει αυξανόμενο, καθώς ο μέσος όρος ηλικίας αυξάνει συνεχώς.
Γι’ αυτό καταστάσεις όπως η αρτηριακή πίεση και η καρδιακή ανεπάρκεια, όπου τα ποσοστά εμφάνισής τους αυξάνουν παράλληλα με την ηλικία του πληθυσμού, πρέπει να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά, γιατί αποτελούν βασική αιτία εκδήλωσης της κολπικής μαρμαρυγής. Σήμερα υπάρχουν τα κατάλληλα φάρμακα αλλά και οι καρδιολογικές τεχνικές που επαναφέρουν τον φυσιολογικό ρυθμό της καρδιάς και περιορίζουν τις επιπλοκές της κολπικής μαρμαρυγής